AGOP USTA

-Sevgili Agop Yıldız’a Sevgiyle-

Türküler söyledin sazın çalarak

Umut eker misin sen Agop Usta

Bazen derin derin düşe dalarak

Hakk’tan seker misin sen Agop Usta

Sen “doktum” dedikçe sana çattılar

Ekmeğine zehir zıkkım kattılar

Seni öz yurdundan söküp attılar

Özlem çeker misin sen Agop Usta

İnsan mı insana yapınca zulüm

Hak etmedi Hay’lar böyle bir ölüm

Sevgi şelalesi olmuşsun gülüm

Coşkun akar mısın sen Agop Usta

Nefret denen illet derde dert katar

Yine de şu kalbin insanca atar

Neden mazlumlara gün erken batar

Yürek yakar mısın sen Agop Usta

Fazlı’m dert söyler dertle inlersin

Ne düşmanlık besler ne de kinlersin

Hep dostluk türküsü söyler dinlersin

Balla şeker misin sen Agop Usta

Ayhan Aydın (Fazlı)

16 Mayıs 2016, Duisburg

(Anadolu’lu bir Ermeni olan Agop Yıldız’ın yaşadıklarını Kemal Yalçın’ın “Hayatta Kalanlar” isimli kitabından okudum. O gece yatamadım. Sabah özü bana ait olan bu satırları evinde kaldığım dostum Ezeli Doğanay şiir haline getirdi… Acıyı, hüznü, başarıyı Agop Usta’dan bir kez daha öğrendim. O aşkla, birkaç gün sonra, Ezeli Doğanay, Zeynel Meşeli ve Hollanda’dan canlar canı Şair- Ressam Nuri Can ve birlikte Hollanda’daki evine gidip kendisiyle tanıştım… İçli türkülerini dinleyip, gözyaşı döktüm… Şiirlerini topladığı yeni çıkan Anadolu’nun Nar Taneleri kitabını okudum… Kendisini hep sevgiyle anıyorum… )

İbrahim Manaf Baba (Dede) Hakk'a yürümüş...

Başımız sağ olsun...Çok sevdiğim, yolumuzun ulu dedelerinden birisi, Yunanistan'dan Türkiye'ye uzanan Seyyid Ali Sultan Ocağı/Dergahı'nın en büyük inanç önderlerindendi...Edirne Uzunköprü, Yeniköy'de yaşayan İbrahim Manaf çevresinde çok sevilen bir insandı... Ruhu Şad olsun, devri daim olsun.. Işıklar içinde sonsuza kadar uyusun...

Musa Çetinkaya Dede De Hakk'a Yürümüş...

Uzun yıllardan beri tanıdığım, bir çok kez söyleşi yaptığım, mütevazi bir kişiliği olan ve Aşık Ali Metin Dede gibi her çağrılan yerde gönüllü olarak Cemler yürüten, cemevlerinin aranan siması, şiirler yazan, Musa Çetinkaya Dede'nin de vefat ettiğini yeni öğrendim... Devri daim, menzili mübarek olsun... Işıklar içinde uyusun... Kendisiyle yaptığım bir kaç söylenin yazılarını aktarıyorum...

MUSA ÇETİNKAYA

(AĞUİÇEN - KOCA LEŞKER- (İMAM RIZA KOLU))

(Sivas’ın Kangal İlçesi’nin Minare Kaya Köyü)

(1933- Şubat 2017)

Yolum Muhammed’in yolu

Bilenlere canım kurban

Dört kapının erkânını

Bilenlere canım kurban

Talib olsan yola gelsen

Pirin divanına dursan

Tarikat cemine girsen

Girenlere canım kurban

Leşkeroğlu yolum haktır

Gerçeklere sözüm yoktur

Hakikati bilen çoktur

Bilenlere canım kurban

Alevilik ile dedelerle ilgili bilgilerinizi kimden / kimlerden öğrendiniz? Alevilik ile dedeliği babamdan öğrendim. Babam da babasından öğrenmiş o da babasından öğrenmiş.

Çocukluğunuz nasıl bir ortamda geçti? Çocukluğumuz babamın dedemin cemlerinde, sohbetlerinde görgülerinde gördüm. Dedemin cem ve cemaat toplantılarında bu bilgiyi öğrendim, babamın cem ve cemaatlerinde bu bilgilerini pekiştirdim.

Sizce dedeler kimlerdir? Kendinizi bir dede olarak nasıl tanımlıyorsunuz? Dedeler, Alevi toplumunun inançlarına göre, Hz. Peygamberin soyundan gelen evlat-ı resul Seyidi Saadet bu soydan gelenlere verilir. Kendimi dedemden bana miras kalan bir hizmet olarak görüyorum. Ocağımızın devamını sürdürmek Alevi toplumunu daha ileriye götürmek Aleviliği öğretmek için bu dedelik görevini yapmak için

Dedelik nasıl ve ne zaman doğmuştur? Dedelik Hz. Muhammedin zamanında Kırklar Meclisinde tarikat kurulduğu zaman Hz. Muhammed Kırklar Meclisine bir yönerge veriyor. Ey müminler diyor, bu Kırklar Meclisinde sizleri denetledim, araştırdım ancak bu mecliste tarikat kapısı kurulsa gerektir. Yollardaki cemaati de Hz. Muhammed soruyorlar, Hz. Muhammed sen emir et bizde senin tarikatını kuralım, diye. Hz. Muhammed diyor ki Ali sizin piriniz, hepiniz Ali’ye ikrar veriniz onun talibi olunuz, pirlik Ali’ye Cenab-ı Hakk tarafından Ali’ye tecelli etmiştir. Hz. Muhammed bu sözüne can-ı gönülden ikrar verip hepsi dar mensubu olup Ali’ye talip oldular. Ancak bu tarikat kapısının birinci olgusudur. Pirlik ve dedelik bundan başlar, Hz. Ali’nin soyundan gelenler onun torunları Seyitlik makamı verilmiştir bu Seyitlere toplum içerisinde dede ünvanı verilmiştir.

Soyunuzu gösteren bir seçere (soy kütüğü) var mı? Var. Seceresi olmadan dedelik yapamaz. Dedeliğin bir diplomasıdır. Bence hem engeller hem kısıtlar.

Dedelik görevini ne zaman, nerede ve nasıl yerine getirmeye başladınız? Bunu bize anlatabilir misiniz? Dedelik görevini aşağı yukarı 1966 yılından beri yapıyorum, İstanbul’da mahallede, münasip yerlerde cemimizi yapıyoruz. Perşembe günleri lokmasını niyaz alıp getiren taliplerle birlikte cem ortamında bir halka namazı kıldırıp cemaati bilinçlendirip, hoş görü sevgi barış bütün müşküller halledilip cemaat lokmasını alır. Cemimiz biter

Dede olabilmenin ya da iyi bir dede olabilmenin sizce koşulları nelerdir? Günümüzde geçmişten farklı olarak farklı yetenekler de gerekiyor mu, dede olmak için? Bilgi sahibi olması güzel ahlakla sahip olmak, turab olmak bencil ve kibirli olmamak bir talibi Muhammed Ali yolunda irşat edecek bilgiye sahip olmak. Tabi çok gerekiyor. Eskiden talipler bu kadar bilgili de değildi. Dedeler için sorun sıkıntı yoktu şimdi günümüzde taliplerin daha bilinçli olması okur yazar ve Alevilik kültürü içerikli kitapların vb. bir çok kitapların olması Alevi kesimin bilinçlenmesi nedeniyle dedelerin daha çok bilinçli aydın bilgili olması gerekiyor.

Atama veya seçim yoluyla Dede seçilenler olur muydu? Dikme dedeler var mesela. Bunlar hakkında neler söyleyeceksiniz? Olmaz, bunları yanlış görüyorum. Dedenin tüm görevleri tam anlamıyla yerine getiremez. Yapmış olduğu tüm yanlışlar dedeye ocağa ve Alevi kültürümüze mal olur. Taliplerin yol babından sorumluluğu olan bir hizmettir.

Dedelerin cemlerdeki işlevini anlatır mısınız? Dedesiz cem olur mu? Alevi toplumun inancı doğrultusundaki kültürünü tarikat üzerinde On iki hizmet üzerinde talibine hizmet olarak bunu uygular. Tabi ki dedesiz cem olmaz dedenin cem de mutlaka olması gerekir.