OTURDUĞUN YERİ PAK ET / YEDİĞİN LOKMAYI HAK ET

YİNE ÇAĞLAYIP AKARSIN, DELİ BORAN MISIN GÖNÜL?

SÖYLEŞİLERE DEVAM…

Yıllar yılı Alevi kurumlarına, cemevlerine gidip – geldikçe, buralarda çalıştıkça belki de binlerce insanla içli – dışlı oldum. Bunlar içinde de yüzlercesiyle tanıştım, sohbet ettim, söyleştim. Abartısız belki de dünyada insanlarla en çok yüz yüze konuşup, onlarla söyleşen sohbet eden bir Alevi yazar oldum. Bunlar aslında çok büyük birikimler. Her yönüyle bu insan potansiyeli sadece bana değil bizlere de çok şeyler söylüyor. 30 yıl boyunca daha çok dedeler, babalar, ozanlar, yazarlar, bilim insanlarıyla Alevilik – Bektaşilik konusunda söyleşiler yaptım. Son yıllarda ise halka da daha çok mikrofon tutmaya başladım. Bunun temel nedeni Alevi – Bektaşi dediğimiz bu yapının asıl mensupları olan Aleviler ve Bektaşiler kimlerdir, nasıl yaşamışlar / nasıl yaşıyorlar bunları da kayıt altına almaktır. Onlar Aleviliği köylerinde nasıl yaşamışlar, kent ortamında nelerle karşılaşmışlar ve Alevi değerleri, Bektaşi öğretisi onlarda nasıl yaşıyor, ya da yaşıyor mu, yaşamıyorsa bunun nedenleri nelerdir, bunu da öğrenmek, kayıt altına almak gerekiyor. Tüm kayıtlar elde çok büyük bir malzemenin birikmesine vesile oluyor. Aynen benim gibi sayısız kişi de elbette kendi araştırmaları için görüşmeler yapıyorlar, onları kayıt altına alıyorlardır. Ama benimkisi tümünün dışında alanını daraltmadan, her yöreden, her kesimden, farklı mekânlarda yapılan geniş kapsamlı söyleşilerdir.

Elbette ki tüm bu söyleşiler kişilerin kendi yaşamları, yaşadıkları ve özel hayatlarıyla da ilgilidir. Bunların bize ne gibi veriler sağladığını tam söyleyemeyeceğim. Çünkü sistematik bir şekilde bir kurum adına, bilimsel bir veri elde etmek için yapılan uğraşlar değil tüm bu gayretler.

Hiçbir ekonomik kaygısı ve beklentisi olmadan, tümüyle bir hizmet aşkıyla yapılan bu çabanın ne bir takdir beklentisi, ne bir başka amacı da olmadığı için, her koşulu kullanıp yapılması ayrı bir boyutudur bu işin.

Ama sonuçta tümü geleceğe kalacak çok önemli verilerdir. Örneğin keşke elli – altmış yıl önce bu şekilde bir çalışma yapılsaydı, bizler, bilim insanları, araştırmacılar o günün koşullarında köyde / kente yeni gelmiş insanların duygu ve düşüncelerini, yaşadıklarını çok daha net ve rahat öğrenmiş olurlardı.

Benim yaptığım bu çabalar da elbette herkesin bir hesabının olduğu, artık kolektif çalışmaların, toplum yararına uğraşların bırakılıp kişisel ve zihniyetlerin çıkar odaklı çabaları karşısında oldukça anlam kazanıyor.

KURUMLARIMIZIN DURUMU

Koskoca Alevi kurumları, onların başındakiler sözde Aleviler adına toplanıyorlar, bir şeyler yapıyor ama asıl yapmaları gerekenin, bu toplumun bugününe ve geleceğine ilişkin gayretlerin dışında kalıyor çalışmaları. Hemen hiçbirisinin bir Alevi – Bektaşi Araştırma Merkezi oluşturulması, bir ciddi etnografya müzesi kurulması, bilimsel yayınların yapılması, yazılı ve görsel medyanın önemini kavrayıp bunları oluşturmayı, alanda ve yazılı kaynaklar içinde bir arşiv oluşturulması gibi gayretleri yok…

Zaden bir sosyal hizmet kurumunun yaptığı yemekler, cenazeler, günlük ziyaretler dışında yapılan hemen hiçbir ciddi çalışma yok buralarda.

Siyasi iktidarlardan, belediyelerden ve / veya kamu ve özel kurumlarından Aleviler – Bektaşiler adına hak istenmesi zamanla bizzat kişi olarak o kurumlarda bulunanların kendilerine, yakınlarına bazı çıkar isteklerine, kişisel beklenti ve kurumların kendi öznel isteklerinin karşılanması gibi tüm toplumu kucaklamayan bir şekle bürünmüştür.

30 yıllık gözlemim; her geçen gün Alevi / Bektaşi ilke ve değerlerinin uygulanmamasıyla birlikte, her konuda bir gerileme içine giren Alevi örgütleri çok büyük çelişkileri ve çatışmaları birlikte yaşamaktadırlar. Gününü gün eden, her geçen gün geçmişi aratan bir yapıya büründü bu kuramlardaki yapılar.

Zayıflamanın ana nedenlerinden birisi olarak; liyakatsiz yöneticilerin birer profesyonel çalışan olarak bu kurumları birer işletme gibi görüp, buralarda Alevi – Bektaşi öğretisinin yok ederek, şirket mantığıyla çalışmalar yapmaları; devletten bir imkân elde etmek, belediyelerin olanaklarından yararlanmak mantığı çıkar mantığına dönüşmüştür. Belediyelerin maaşını verdiği, çoğunlukla kendi yakını ve akrabalarının çalıştığı, yönetimini kendi iradeleri çerçevesinde kendilerinin belirleyip, köylülerini, çalışma arkadaşlarını yanlarına alıp, hoşuna gitmeyen üyeleri bir bahaneyle saf dışı edip, başına çöktükleri, demokratik anlayıştan tümüyle kopup hızla küçülen, bir garip yapılara bürünüyor Alevi kurumları.

Bu ise ayrıca ele alınması gereken sosyolojik bir felakettir. 30 yıldır belli insanların tekelinde toplanmış, buralardan gitmemek için her türlü yol ve yöntemi kullanan bugünün Alevi – Bektaşi kurum anlayışını anlayışla karşılayanlar onurlu bir bilim insanı, yazar, aydın olabilir mi?  Adı bilim insanı, yazar, aydın, dede, baba, ozan… Gözleriyle gördükleri bu duruma karşı en ufak bir eleştiri yapmıyorlar, bilakis insanı şaşırtacak şekilde bazı kuramlara, yapılan etkinliklere, yürüyen bu düzene övgüler düzüyorlar.

Bu bilim insanından, işleri güçleri siyaset olan bu kurumlardan, akrabalarını belediyeler üzerinden işe aldıran bu yöneticilerden bu topluma bir fayda gelir mi? Gelmez.

Bizim gibi hiçbir beklentisi olmayan insanlar yaptıkları çalışmalarından dolayı desteklenirler mi? Elbette desteklenmezler. Neden? Onların günlük siyasi faaliyetleri için bu yapılanlar bir şey ifade etmiyor da ondan. Yeri gelince hiçbir ayrım gözetmeden hepsini eleştiriyoruz da ondan…

Toplumun bağışlarıyla, manevi desteğiyle, umutlarıyla var olan halkın güven kaynağı Alevi kurumları… Ama şimdi orayı şu veya bu şekilde ele geçirmiş, siyaset için, çıkar için oralara kazık çakan bir kısmının ne olduğu belli olmayan sözde kurum başkanı ve yöneticileri.

Gerçekten de ne sahipsizlik, ne açmazlık, bu ne çaresizlik böyle… Sözde aydını da aynı, sözde yazarı da aynı, sözde dedesi de aynı, sözde da babası aynı, sözde ozanı da aynı, sözde sanatçısı da aynı…

(Sözüm yüreğiyle, özüyle, kalemiyle, sazıyla, sesiyle bu toplum için çıkar beklemeden hizmet edenlere asla değildir, elbette. En azından onlardan birisi de benim ve tanıdığım nice onurlu insan var. Ama bu çıkar ağı çok büyüyor, benim kaygım bunun tüm toplumu kuşatmasıdır.)